Ο Αφιώνας είναι ένα από τα πιο παλιά χωριά της Κέρκυρας στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Βρίσκεται σε υψόμετρο 133 μέτρα και είναι χτισμένος στην κορυφή ενός ψηλού βράχου ακριβώς απέναντι από τον όρμο Αγίου Γεωργίου, με τη χρυσή αμμουδιά με θέα τα Διαπόντια νησιά, Ερείκουσα, Οθωνοί και Μαθράκι και τη βραχονησίδα Γραβιά.
Το χωριό είναι παλιό αλλά διαθέτει πολλά πέτρινα ανακαινισμένα και περιποιημένα σπίτια με χαρακτηριστικά έντονα χρώματα και είναι εναρμονισμένο με την τυπική αρχιτεκτονική του νησιού, τους στενούς δρόμους και τα πλακόστρωτα καντούνια ανάμεσα στις κατάφυτες με λουλούδια αυλές.
Υπάρχουν μερικές ταβέρνες και καφετέριες στην κορυφή του χωριού όπου μπορείτε να απολαύσετε το γεύμα ή τον καφέ σας απολαμβάνοντας την μοναδική θέα. Το πάρκινγκ είναι δύσκολο καθώς δεν υπάρχει χώρος και ο δρόμος για τα αυτοκίνητα τελειώνει στην πλατεία αλλά αυτό το σεργιάνι είναι ακριβώς που αξίζει οπότε όντας προϊδεασμένοι θα αφήσετε το όχημα σας στην αρχή της περιοχής.
Για όσους ενδιαφέρονται να διαμείνουν στο χωριό υπάρχουν μικρά συγκροτήματα με ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Παραλίες
Αφιώνας, η περίφημη παραλία Πόρτο Τιμόνι
Κάτω από το παραδοσιακό χωριό Αφιώνας, με τα πέτρινα χρωματιστά σπίτια και τα στενά καλντερίμια, βρίσκεται η περίφημη δίδυμη παραλία Πόρτο Τιμόνι. Στην ουσία πρόκειται για δύο παραλίες, που χωρίζονται μεταξύ τους από μία στενή λωρίδα καταπράσινης γης.
Η αριστερή ονομάζεται Λιμνί και έχει γαλάζια νερά, ενώ στα δεξιά είναι το Πόρτο Τιμόνι με πιο σκούρα νερά και η κάθε παραλία έχει διαφορετική θεσμοκρασία.
Η πρόσβαση στο Πόρτο Τιμόνι γίνεται είτε μέσα από απότομα και στενά μονοπάτια κατηφορίζοντας από το χωριό Αφιώνας, ή διά θαλάσσης από τον όρμο του Αγίου Γεωργίου.
Με όποιο τρόπο και να επιλέξει κάποιος να επισκεφθεί το Πόρτο Τιμόνι, αυτό που θα τον σαγηνέψει είναι τα ερείπια των μεσαιωνικών οχυρώσεων που προστάτευαν την περιοχή από τους πειρατές και τους κουρσάρους, αλλά και η μικρή εκκλησία του Αγίου Στυλιανού που είναι «χωμένη» μέσα σε μια σπηλιά. Ολόκληρη η άκρη της χερσονήσου ονομάζεται το «Κεφάλι του Μούργη», επειδή το σχήμα της θυμίζει κεφάλι σκύλου.
Ονομασία
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας του χωριού Αφιώνας. Σύμφωνα με καταγραφές του 16ου αιώνα αποκαλύπτεται ότι το πιθανότερο είναι η περιοχή να ανήκε στην ευρύτερη περιοχή των Καββαδάδων με την ονομασία Άνω Αρίλλα (εξαιτίας των δέντρων με το όνομα Αριάς (Querqus), όπου μέχρι και σήμερα υπάρχουν στην περιοχή. Αυτό προκύπτει από συμβολαιογραφικές πράξεις της περιόδου 1503-1577 όπου δεν εμφανίζεται περιοχή με το όνομα Αφιώνας παρά μόνο οι Καββαδάδες που περιλαμβάνουν τις περιοχές Άνω και Κάτω Αρίλλα. Σύμφωνα με διάφορες πληροφορίες που συγκλίνουν μεταξύ τους η περίοδος πρώτης εμφάνισης κατοίκων σε αυτό το άκρο δημιουργώντας για πρώτη φορά οικισμό είναι γύρω στο 1636 μ.Χ. όπως αποδεικνύει και το έτος κατασκευής της εκκλησίας του χωριού Άγιος Ιωάννης.
Η ρεαλιστική εκδοχή της προέλευσης της ονομασίας έγκειται στο «αμφιόνι» μια ποικιλία αμπελιού καλλιεργούμενη στην Κέρκυρα.
Πέραν όμως αυτής της προσέγγισης υπάρχει κ η μυθολογική εκδοχή του «Αμφίονα» του αδερφού της Ήβης από την οποία πήρε το όνομά της η Αχαράβη (άχαρη-ήβη).
Τέλος, μια γεωγραφική εκδοχή «βαπτίζει» το χωριό από το ρήμα αφήμαι=κάθομαι παράμερα, ξέχωρα λόγω της ιδιαίτερης θέσης του.
Ιστορία - Μυθολογία
Τα λιγοστά ερείπια χαμηλού τείχους φανερώνουν πως ο Βενετοί εκτός της φυσικής οχυρής θέσης του χώρου, φρόντισαν να ενισχύσουν την περιοχή χτίζοντας περιμετρικά τείχη. Την ύπαρξη αυτών συνομολογούν και τα τοπωνύμια Καρτέρι, Βίγλα, Κάστρο, Πόρτο, Μουράγια κ.λ.π.
Από την πλευρά της μυθολογίας, τα απέναντι νησιά έχουν δώσει λαβές έτσι ώστε να συσχετιστεί ο Αφιώνας και γενικότερα αυτή η πλευρά του νησιού με το ξακουστό ανάκτορο του Βασιλιά Αλκίνοου της Ομήρου Οδύσσειας.
Απέναντι από τον Αφιώνα διακρίνεται ένας μικρός βράχος, σε μικρή απόσταση από τις ακτές, με το όνομα Καράβι, που φημολογείται πως είναι το πετρωμένο καράβι του Οδυσσέα από τον Ποσειδώνα.
Ένας μύθος λοιπόν, που προσθέτει αίγλη στην περιοχή αλλά όχι μόνο σήμερα. Τέτοιου είδους θρύλοι και παραδόσεις έδωσαν αφορμή σε πολλούς κατά καιρούς διάσημους επισκέπτες του νησιού σε άλλες εποχές να γράψουν αναφορές σε βιβλία τους ή ακόμη και να προχωρήσουν σε ανασκαφές.
Στην πρώτη περίπτωση, το 1892 εκδίδεται η γεωγραφική μονογραφή του Ιωσήφ Παρτς, καθηγητή της γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Βρεσλαυΐας, όπου αναφέρεται όλη η μυθολογική αίγλη της περιοχής, σημειώνοντας και τον μύθο του πετρωμένου καραβιού. Επίσης, ανέφερε μία ακόμη, άγνωστη σε πολλούς μέχρι σήμερα, μυθολογική εκδοχή του ονόματος του Αφιώνα. Γράφει λοιπόν πως σε αυτή τη γωνία του νησιού υπήρχε μία λαμπερή πόλη με το όνομα Παμφλαγώνα. Η βασίλισσα αυτής της πόλης ήταν η αδερφή της βασίλισσας της Κέρκυρας. Εδώ σημειώνεται και μια πιο εκχριστιανισμένη παραλλαγή του μύθου του καραβιού. Ο σύζυγος και βασιλιάς της Παμφλαγώνας έφυγε να πολεμήσει σε ξένο κράτος αλλά κατά τη διάρκεια του πολέμου ερωτεύτηκε τη βασίλισσα των εχθρών και την εγκατέλειψε. Επιστρέφοντας κάποια στιγμή στον τόπο του, η βασίλισσα είδε το πλοίο του και παρακάλεσε τον Άγιο Νικόλαο να τιμωρήσει τον άπιστο άντρα της ώστε να μην γυρίσει πίσω. Έτσι και ο Άγιος Νικόλαος, κατά τον μύθο, πέτρωσε το καράβι δίνοντας μία ακόμη όμορφη ιστορία στην πλούσια παράδοση του Αφιώνα.
Στην δεύτερη περίπτωση, ο Κάιζερ μαζί με τον Dorpfeld – αρχιτέκτονας που συμμετείχε στις αρχαιολογικές ανασκαφές του Σλήμαν στην Ολυμπία, Τροία και Τύρινθα, διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών (1887)- ξεκινούν ανασκαφές βασιζόμενοι σε αναφορά του Ομήρου, συνδέοντας τοπωνύμια και περιγραφές σε όλη την βορειοδυτική πλευρά του νησιού και στον Αφιώνα. Οι ανασκαφές βέβαια δεν έφεραν στο φως τα πολυπόθητα αποτελέσματα. Η εξέταση του εδάφους και οι επιφανειακές ανασκαφές έδωσαν μόνο κάποια εργαλεία και μονοχρωματικά όστρακα ίσως προϊστορικής εποχής και εποχής του χαλκού (3000 π.Χ.), λείψανα μιας προϊστορικής συνοικίας κατά τον Dorpfeld,που ήθελε να συνδέσει το μύθο με την πραγματικότητα.
Πηγή
Feel Greece. “Αφιώνας“, https://www.feelgreece.com/el/afionas-corfu
Alfavita-ΑΠΕ-ΜΠΕ. “Αφιώνας: το χωριό με τα πέτρινα χρωματιστά σπίτια, την πανέμορφη παραλία και μια πλούσια ιστορία“, https://www.alfavita.gr/koinonia/302921_afionas-horio-me-ta-petrina-hromatista-spitia-tin-panemorfi-paralia-kai-mia-ploysia
Συγγραφική ομάδα Πολιτιστικού Συλλόγου Αφιώνα (CORFU HISTORY). “Η ιστορία του Αφιώνα”, https://www.corfuhistory.eu/?p=1455
Σχόλια