Παλιές Σινιές

Στην ανατολική πλευρά της υψηλότερης κορυφής του όρους της Ιστώνης, του σημερινού όρους του Παντοκράτορα της Βόρειας Κέρκυρας και κάτω από την Ιερά Μονή του Υψηλού Παντοκράτορα, σε υψόμετρο 475 μέτρων βρίσκονται ημιερειπωμένες σήμερα οι Παλιές Σινιές. Το Παλιό Χωριό, όπως χαρακτηριστικά το αποκαλούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής, χτίστηκε από τους προγόνους τους, τους Σινιώτες, σε δύσκολες εποχές, όταν κατά το Μεσαίωνα οι πειρατές και οι επιδρομείς ερήμωναν απροστάτευτα νησιά.

Παλιές Σινιές, ταξίδι στο χρόνο

Οι Σινιώτες τοποθετούσαν «ημεροσκόπους» οι οποίοι επόπτευαν τη θάλασσα για την επισήμανση πειρατικών πλοίων σε συγκεκριμένα σημεία τα οποία ονομάζονταν «Βίγλαι» ή «Βιγλατούρια», έτσι ώστε να ειδοποιήσουν τους κατοίκους και γίνονταν συγχρόνως – όπως και στην αρχαιότητα- και «πυρσωροί» ή «πυρσουροί», ανεβαίνοντας στην τοποθεσία Φανό πάνω από το χωριό απ’ όπου προειδοποιούσαν με φωτεινά σήματα (σινιάλα) για τον ερχομό των επιδρομέων.

Οι Παλιές Σινιές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προστασία της πόλης της Κέρκυρας από τους επιδρομείς και από τους παντός είδους πειρατές, γι΄αυτό το λόγο οι Σινιές, δέχθηκαν στο παρελθόν τις περισσότερες επιδρομές και λεηλασίες από πειρατές κατά το Μεσαίωνα στα χαμηλότερα και παράλια μέρη τους.

Τόσο το εγκαταλελειμμένο σήμερα οικιστικό σύνολο, με τα πετρόχτιστα τυλιγμένα σε κισσούς σπίτια -το οποίο για πρώτη φορά αναφέρεται στις πηγές ήδη από τον 14ο αιώνα-, όσο και οι τρεις ναοί που διασώζονται σήμερα σε αυτόν, αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα αστικής και εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και τέχνης, έτσι όπως αποτυπώνεται και αναπτύσσεται στους πολυάριθμους οικισμούς της υπαίθρου, οι οποίοι βρίσκονται σήμερα κατανεμημένοι σε όλη την έκταση του νησιού.

Η περιοχή όπου είναι χτισμένες οι Παλιές Σινιές είναι βέβαια δυσπρόσιτη, καθώς είχε χτιστεί στο σημείο αυτό λόγω του φόβου της πειρατείας που μάστιζε τις παραθαλάσσιες περιοχές, αξίζει όμως να τις επισκεφθείτε, ειδικά αν είστε λάτρεις της πεζοπορίας.

Η ερασιτεχνική αθλητική ομάδα του Κάσσιου Δία, έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια μία κατά γενική ομολογία υψηλού επιπέδου διοργάνωση που στέκεται επάξια ανάμεσα στους κορυφαίους αγώνες του ορεινού τρεξίματος στην Ελλάδα, συμπεριλαμβάνοντας και αξιοποιώντας μονοπάτια της περιοχής.

Ύστερα από εθελοντική δουλειά και μέσα από ένα δίκτυο μονοπατιών που είχε εγκαταλειφθεί για αρκετές δεκαετίες λόγω της τουριστικής ανάπτυξης και της ερήμωσης των ορεινών παραδοσιακών οικισμών, κατάφερε να συνδέσει σχεδόν όλη την Β.Α πλευρά του νησιού της Κέρκυρας από την παράκτια ζώνη έως και την κορυφή του όρους Παντοκράτορα.

Ιστορία

Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι οι Παλιές Σινιές απείχαν ένα χιλιόμετρο από τη Μονή του Παντοκράτορα του Υψηλού και περιλαμβανόταν στους 23 οικισμούς, οι οποίοι συνέβαλαν στην ανέγερση της, σύμφωνα με το ιδρυτικό της μονής του 1347.

Για τους τρεις σωζόμενους ναούς του οικισμού, τον Άγιο Θεόδωρο Στρατηλάτη, τον Άγιο Γεώργιο και την Αγία Τριάδα, η πρώτη επιγραμματική αναφορά γίνεται το 1920, στο πόνημα του Σ. Παπαγεωργίου, «Ιστορία της εκκλησίας της Κέρκυρας», όπου καταγράφονται οι ναοί ανά περιοχή και οικισμό στην Κέρκυρα.

Για την αρχική κατοίκηση του χώρου δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες. Παρόλα ταύτα, τόσο η θέση του οικισμού, όσο και το τοπωνύμιο σε συνδυασμό με τα ιστορικά δεδομένα συνδέουν τις Παλιές Σινιές με τους μεσαιωνικούς οικισμούς του νησιού.

Από την κοντινή Καριά και τα Παλιόσπιτα προέρχονται πιθανόν οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού, όπου η ανάγκη για ασφάλεια και προστασία από τους εκάστοτε επιδρομείς τους οδήγησε να εγκαταλείψουν τον τόπο τους προς αναζήτηση ασφαλέστερων θέσεων, αθέατων προς τη θάλασσα. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι Παλιές Σινιές, όπως και οι περισσότεροι μεσαιωνικοί οικισμοί του νησιού οικοδομήθηκαν την περίοδο αυτή σε ημιορεινές θέσεις, σύμφωνα με τις επιτακτικές ανάγκες της εποχής, η οποία χαρακτηριζόταν από έντονη πειρατική δραστηριότητα.

Η κύρια ενασχόληση των κατοίκων, λόγω του δυσπρόσιτου του εδάφους, ήταν η κτηνοτροφία, η ύπαρξη όμως των λατομείων του νησιού στην ανατολική πλευρά του όρους Παντοκράτορα, και ειδικότερα στην περιοχή των Σινιών και στο Νησάκι, ευνόησε ιδιαίτερα τους κατοίκους. Οι περισσότεροι από αυτούς ασχολήθηκαν εκτεταμμένα με την εξόρυξη και την επεξεργασία της ντόπιας αυτής σκληρής ασβεστολιθικής πέτρας, η οποία εμφανίζεται σε υπόλευκο, κιτρινωπό ή σπανιότερα ροζ χρώμα.

Το 1928 η έδρα του παλιού οικισμού μεταφέρεται στην Αγία Βαρβάρα, στο χωριό Πόρτα και δύο χρόνια αργότερα, μη μπορώντας να αντέξει τους απόμακρους οικισμούς, χωρίζεται σε τρεις μικρότερες κοινότητες, το Νησάκι, το Γιμάρι και τις Σινιές.

Το χωριό αποτελούσε σταθμό για τους προσκυνητές της Μονής Παντοκράτορα κάθε Αύγουστο.

Με βάση τα αρχεία, εκείνη την εποχή το χωριό είχε 1195 κατοίκους και έσφυζε από ζωή… Δημοτικό Σχολείο, Ειρηνοδικείο, Πταισματοδικείο και βέβαια, καφενείο, φόρος (πλατεία) πηγάδια και αλώνια.

Kειμήλιά των παλαιών εκκλησιών φυλάσσονται πλέον στους Ιερούς Ναούς Αγίων Πάντων Νησακίου και Αγίας Βαρβάρας Πόρτας.

Πολλοί οι συνοικισμοί που ονομάστηκαν από τα επώνυμα των περισσότερων κατοίκων, Τρυφωνάτο, Κατσαράτο, Τσιωλάτο, Μαυρωνάτο.

Το 1866 ιδρύθηκε ο πρώτος Δήμος Κασσωπαίων και όταν καταργήθηκε το 1912, οι Παλιές Σινιές αποτέλεσαν κοινότητα.

Το 1928 η έδρα μεταφέρθηκε στην Αγία Βαρβάρα. Το 1930 χωρίστηκε σε τρεις κοινότητες και αφού ο κίνδυνος των πειρατών είχε παρέλθει, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στα χαμηλότερα.

Το χωριό άρχισε σταδιακά τη φθίνουσα πορεία του. Έμειναν εκεί κτηνοτρόφοι ως το 1963-65.