Κυνοπιάστες

Ένα σταυροδρόμι και μια πλούσια ιστορία. Ένα από τα ωραιότερα χωριά της κερκυραϊκής υπαίθρου, συναντά κανείς 8 χιλιόμετρα νότια τη πόλης της Κέρκυρας, οι Κυνοπιάστες που κρύβουν τα δικά τους μυστικά και προσελκύουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών του νησιού για πολλούς λόγους.

Κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, αιώνες πριν. Έτσι βρίσκουμε τις πρώτες αναφορές στο χωριό να γίνονται κατά τον 13ο με 14ο αιώνα, την περίοδο κυριαρχίας του φράγκικου βασιλείου των Ανδεγαυών, της Νεαπόλεως της Ιταλίας (το 1267 με 1386) στο νησί της Κέρκυρας. Εκείνη τη περίοδο μεγάλα κτήματα, τα φέουδα, παραχωρήθηκαν σε οικογένειες όπως αυτήν των Αλταβίλλα και στη συνέχεια Χαλικιόπουλους και Καρτάνους, από τους ξένους κυρίαρχους του νησιού. Στο διάστημα αυτό, της φεουδαρχίας μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, αρκετοί ήταν οι κάτοικοι που πρωτοστάτησαν, ξέφυγαν από τη δουλοπαροικία και δραστηριοποιήθηκαν σε διάφορα επαγγέλματα, αλλά και ως μικροϊδιοκτήτες καλλιεργητές της γης.

Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ανάδειξη της περιοχής και η διαφοροποίηση του οικισμού των Κυνοπιαστών.

Ένας όροφος προστίθεται σε πολλά από τα μέχρι τότε ισόγεια σπιτάκια – καλύβες όπου ζούσαν οι φτωχοί αγρότες κάτοικοι, επιτυγχάνοντας έτσι μια άνοδο της ποιότητας της ζωής τους, καθώς μετέφεραν εκεί (στον όροφο) τα παραδοσιακά ξύλινα κρεβάτια τους με τις βάσεις που τις ονόμαζαν «τριτσέλια» και στρώματα από μαλλί, ξερά χόρτα ή φύλλα καλαμποκιού.

Τα νέα λιθόκτιστα σπιτάκια με ισόγειο και όροφο, τα ονόμαζαν και “παλατάκια”, δίνοντας έμφαση έτσι στον αντίκτυπο που είχε στις ζωές των κατοίκων η εξέλιξη των σπιτιών τους.

Σήμερα, μπορείτε να περιηγηθείτε τα στενά δρομάκια του χωριού και να δείτε τα παλιά αυτά κτήρια που μαρτυρούν τον τρόπο διαβίωσης των κατοίκων εκείνης της εποχής και την σταδιακή εξέλιξη του οικισμού.

Οι Κυνοπιάστες συχνά μονοπωλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την προέλευση της ονομασίας του χωριού. Μια από αυτές και ως πρόσφατα η επικρατέστερη, συνδέει την ονομασία με τους σκύλους (κύνες), αλλά τελευταία στοιχεία ερευνών απορρίπτουν την εκδοχή αυτή.

Την συνδέουν με ένα αυτοφυές, πολυετές φυτό της περιοχής, τα σκυλοκρέμμυδα (scilla maritima) τα οποία κρεμούσαν την πρωτοχρονιά στις εξώπορτες των σπιτιών για να έχουν οι οικογένειες καλή τύχη κατά τη νέα χρονιά.

Όπως συχνά συμβαίνει στους περισσότερους οικισμούς του νησιού, έτσι και στους Κυνοπιάστες η κεντρική πλατεία είναι και το βασικό σημείο αναφοράς των κατοίκων, για τους εορτασμούς και τα δρώμενα που αφορούν όλους, για τις συναντήσεις τους, για το παχνίδι των παιδιών, για τα ψώνια τους, για να απολαύσουν το αναψυκτικό ή τον καφέ τους, για να πάνε τα παιδιά στα μαθήματα της φιλαρμονικής ή της χορωδίας τους ή να πάνε στην κεντρική εκκλησία της Παναγίας.
Φυσικά δεν λείπουν τα παραδοσιακά ταβερνάκια σε διάφορα σημεία του οικισμού, με φαγητά της Ελληνικής και τοπικής κουζίνας.

Ειδικότερα για την εκκλησία της Παναγίας αξίζει να αναφερθεί ότι είναι ένας μνημειακός ναός που η ιστορία του φτάνει ως τον 13ο αιώνα. Πρόκειται για μια τρίκλιτη βασιλική με εντυπωσιακή μαρμάρινη κεντρική πύλη και πολύ ενδιαφέρουσες νωπογραφίες – τοιχογραφίες στο εσωτερικό της που χρονολογούνται από τον 14ο έως τον 18ο αιώνα και ανήκουν στην Βυζαντινή και Επτανησιακή Σχολή αγιογραφίας.
Στο προαύλιο της εκκλησίας υψώνεται το περίτεχνο και επιβλητικό καμπαναριό της, ενώ απέναντι βρίσκεται και το κτήριο που από το 1982 στεγάζει την Φιλαρμονική Κυνοπιαστών.
Από τα σημεία που αξίζει να επισκεφθείτε στους Κυνοπιάστες, είναι και η γυναικεία Μονή του 17ου αιώνα που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το κέντρο του χωριού και είναι αφιερωμένη στην Αγία Παρασκευή.

Στους Κυνοπιάστες υπάρχουν ακόμη οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Νικολάου αλλά και οι μικρότερες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Σπυρίδωνα.

Οι Κυνοπιάστες φιλοξενούν το μοναδικό στο είδος του για την Κέρκυρα, Μουσείο Ελιάς. Ένα καλά διατηρημένο ελαιοτριβείο του 19ου αιώνα με μια πλούσια συλλογή εργαλείων και μέσων επεξεργασίας του καρπού της ελιάς για την παραγωγή του ελαιόλαδου. Υπάρχει ακόμη συλλογή εργαλείων και σκευών της αγροτικής ζωής.

Δεν είχαν κλείσει καλά-καλά οι πληγές του εμφυλίου πολέμου όταν μία ομάδα φιλοπρόοδων κατοίκων δημιούργησε το 1966, τον Εκπολιτιστικό Προοδευτικό Όμιλο με κύριο στόχο την ίδρυση Φιλαρμονικής.
Από το 1970 άρχισαν οι δημόσιες εμφανίσεις της Φιλαρμονικής σε εθνικές, θρησκευτικές και λαϊκές εκδηλώσεις, ενώ από τη 10ετία του 1980, ξεκίνησαν και οι εμφανίσεις εκτός Κέρκυρας μέχρι και το 2001 με εμφάνιση στην Κωμόπολη Manziana της Ρώμης. Από το 1982 η Φιλαρμονική στεγάζεται στο ιδιόκτητο κτήριο της στην πλατεία του χωριού, αφού προηγουμένως περιπλανήθηκε σε 4 μικρά και ακατάλληλα οικήματα.

Αξιοσημείωτο γεγονός είναι οι επισκέψεις μεγάλων προσωπικοτήτων που πέρασαν από τους Κυνοπιάστες. Ειδικότερα, στα 1858 επισκέπτεται το χωριό ο για τέσσερις φορές πρωθυπουργός της Αγγλίας William Gladstone. Στα 1861 ο φημισμένος Άγγλος ζωγράφος – περιηγητής Edward Lear που φιλοτεχνεί στο χωριό τρεις πίνακές του, που περιλαμβάνονται στο άλμπουμ ΤΗΕ CORFU YEAR.
Tους Κυνοπιάστες έχουν επισκεφτεί ακόμη ο Πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν, η Τζάκυ Κένεντυ – Ωνάση και οι Πρωθυπουργοί της Ελλάδας Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ανδρέας Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Γιώργος Παπανδρέου.

Σαν βρεθείτε στη περιοχή μπορείτε να επισκεφθείτε τα γειτονικά χωριά όπως τους Καστελλάνους Μέσης, τον Άγιο Προκόπιο και τους Άγιους Δέκα, να εξερευνήσετε τις ομορφιές του χωριού και να δοκιμάσετε παραδοσιακά Κερκυραϊκά φαγητά σε ένα από τα ταβερνάκια της περιοχής.

Αν διψάσετε εμπιστευτείτε το υγιεινό πόσιμο νερό των Κυνοπιαστών που τρέχει σε 10 κοινόχρηστες βρύσες του χωριού και έρχεται από την πηγή Γουράδων, μέσα στο κτήμα της οικογένειας Παϊπέτη, στην πλαγιά του βουνού των Αγίων Δέκα. Η οικογένεια αυτή δώρισε το νερό της πηγής του κτήματός της στο χωριό, με αποτέλεσμα το 1927 να δημιουργηθεί το πρώτο υδραγωγείο, λύνοντας έτσι ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα της εποχής