Το Νέο Φρούριο (Fortezza Nuova) ή Φρούριο του Αγίου Μάρκου θεωρείται σήμερα το πιο καλοδιατηρημένο φρουριακό συγκρότημα της Ελλάδος. Κατασκευάστηκε πάνω σε έναν χαμηλό λόφο αυτόν του Αγίου Μάρκου, με επιχωματώσεις που συσσωρεύτηκαν από κοντινές περιοχές και επενδύθηκε με λαξευμένες πέτρες που συγκεντρώθηκαν κυρίως από το υλικό της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας (Παλαιόπολη).
Πρόκειται για ένα αυστηρό, χαρακτηριστικό οικοδόμημα, το οποίο στέκεται επιβλητικό πάνω από το Παλιό Λιμάνι και προσφέρει μια μοναδική πανοραμική θέα της πόλης και της ανοιχτής θάλασσας.
Η Πύλη του είναι διακοσμημένη με έναν υπέροχο ανάγλυφο Λέοντα του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα της Βενετίας. Τα σημάδια τους άφησαν και οι Εγγλέζοι: δύο αγγλικοί στρατώνες, ο ένας δίπλα στην Πύλη και ο άλλος στο δεύτερο επίπεδο ενώ υπάρχει και ένας ναός, πιθανότατα του 17ου αιώνα, η Παναγία η Σπηλαιώτισσα.
Στο Νέο Φρούριο υπάρχουν σήμερα εγκαταστάσεις του Πολεμικού Ναυτικού και κατά καιρούς έχει φιλοξενήσει εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής ενώ στους χώρους του έχουν βρει κατά καιρούς στέγη μουσικές συναυλίες αλλά και άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες και πολιτιστικά δρώμενα.
Η είσοδος και το εκδοτήριο εισιτηρίων για την περιήγηση στο Νέο Φρούριο βρίσκεται στην Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, στο σημείο όπου η «σκαλινάδα» της οδού Σολωμού ενώνεται με την στοά από την Λαϊκή Αγορά και την οδό Σχολεμβούργου. Γύρω από αυτό υπάρχουν επίσης πολλές επιλογές για ποτό ή φαγητό για όλα τα γούστα.
Ιστορία
Νέο Φρούριο Κέρκυρας, πίσω στο χρόνο
Μετά τη δεύτερη τουρκική πολιορκία το 1571 και τις καταστροφές που προξένησαν οι Οθωμανοί στο ατείχιστο ακόμα «Ξωπόλι», έγινε επιτακτική η ανάγκη προστασίας και αυτού του τμήματος της πόλης. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1576 υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Ferrante Vitelli, ο οποίος έλαβε σοβαρά υπόψη του τις ανακαλύψεις της πυροβολικής και φρόντισε να εφαρμοστούν στην Κέρκυρα όλες οι σύγχρονες μέθοδοι της οχυρωματικής τέχνης.
Η νέα αυτή οχύρωση προέβλεπε την κατασκευή ενός ακόμη φρουρίου, στην βορειοδυτική πλευρά της πόλης το οποίο ονομάστηκε Νέο για να διακρίνεται από το Παλαιό, την παλιά πόλη και ακρόπολη της Κέρκυρας. Το Νέο Φρούριο λοιπόν αποτέλεσε μέρος του αμυντικού σχεδιασμού (προμαχωνικού μετώπου) για την υπεράσπιση της πόλης και των προαστίων της και χρησιμοποιήθηκε ως το κύριο αμυντικό προπύργιο από όλους τους κατακτητές του νησιού.
Ο Βενετσιάνος αρχιτέκτονας Ferrante Vitelli κατεδάφισε περισσότερα από 2.000 οικήματα -στην πλειοψηφία τους κατοικίες και εκκλησίες- προκειμένου να βρει τα οικοδομικά υλικά που απαιτούνταν. Aνάμεσα στις καταστροφές συγκαταλέγεται και μια από τις ομορφότερες Πύλες της πόλης, η Porta Reale.
Τo Φρούριο δέχτηκε πολλά πλήγματα κατά τη διάρκεια των αιώνων. Οι ίδιοι οι Κερκυραίοι αναγκάστηκαν να καταστρέψουν μεγάλο τμήμα του, όπως τα περισσότερα από τα τείχη, που το ένωναν με το Παλιό Φρούριο, και τα οποία περιέβαλλαν την πόλη, μετά από απαίτηση των Μεγάλων Δυνάμεων, τις παραμονές της ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα το 1864. Ωστόσο διατηρούνται μέχρι σήμερα οι σήραγγες που το ένωναν με το Παλιό Φρούριο, χωρίς όμως να είναι προσβάσιμες στο κοινό.
Το Νέο Φρούριο δέχτηκε σφοδρές επιθέσεις και κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε και έπαθε σοβαρές ζημιές.
Αρχιτεκτονική
Το Νέο Φρούριο συνδεόταν με το Παλαιό Φρούριο από την μία πλευρά μέσω ενός παραθαλάσσιου τείχους από τη μια πλευρά και από την άλλη μέσω των προμαχώνων Σαραντάρη, Αγ. Αθανασίου και Ραϋμόνδου. Η διακόσμηση των τειχών περιελάμβανε πολλά διακοσμητικά στοιχεία που είναι ορατά μέχρι και σήμερα όπως περίτεχνες σκοπιές, λαξευμένες επιγραφές, φτερωτούς λέοντες της Βενετίας και δύο μνημειακές πύλες σχεδιασμένες από τον Ferrante Vitelli. Μέσα στο Φρούριο είχε έδρα ο Διοικητής και κατοικούσαν λίγοι ευγενείς, ενώ υπήρχαν στρατώνες, πυριτιδαποθήκες, πυροβολεία, θολωτές κρύπτες, αποθηκευτικοί και άλλοι βοηθητικοί χώροι, καθώς και πολλές υπόγειες στοές -επισκέψιμες μέχρι και σήμερα – για εσωτερική επικοινωνία αλλά και επικοινωνία με τις υπόλοιπες οχυρώσεις. Επίσης, μπροστά του κατασκευάστηκε ένα «κερατοειδές» οχυρό, ο «Σκάρπωνας» καθώς θεωρήθηκε ότι η προστασία του φρουρίου ήταν ελλιπής.
Ιδιαίτερη μέριμνα είχε ληφθεί για εξαερισμό και φωταγώγηση των στοών, επάρκεια πόσιμου νερού με κατασκευές δεξαμενών, καθώς επίσης και ομαλής πρόσβασης του προσωπικού και του βαρύ οπλισμού (κανόνια, βλήματα, πυρίτιδα) ακόμη και στα πιο ψηλά πυροβολεία του τείχους.
Πηγή
ΚΑΣΤΡΟΛΟΓΟΣ: Κάστρα της Ελλάδας. “Νέο Φρούριο Κέρκυρας“, https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=kerkyrnew
CORFU HISTORY. “Το παλιό και το νέο φρούριο της Κέρκυρας“, https://www.corfuhistory.eu/?p=401
Σχόλια