Το Περιστύλιο του Μαίτλαντ

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και πολυφωτογραφημένα σημεία της Σπιανάδας ή αλλιώς Πάνω Πλατείας στην Κέρκυρα είναι το Περιστύλιο Μαίτλαντ. Το Περιστύλιο Μαίτλαντ για το κυκλικό οικοδόμημα που περιβάλλεται από είκοσι κίονες ιωνικού ρυθμού και βρίσκεται στη νότια πλευρά της πλατείας.

Χτίστηκε προς τιμήν του Άγγλου αρμοστή Sir Thomas Maitland το 1816.

Ο Sir Thomas Maitland υπήρξε ο πρώτος Βρετανός αρμοστής (1816-1825) (Lord High Commissioner) του Ιονίου Κράτους και μέχρι τότε διοικητής των βρετανικών δυνάμεων της Μεσογείου και κυβερνήτης Μάλτας. Ο Μαίτλαντ έφθασε στην Κέρκυρα στις 16 Φεβρουαρίου 1816. Έμεινε στην ιστορία ως ο πιο σκληρός από τους Άγγλους που κυβέρνησαν τα Επτάνησα κατά την Αγγλοκρατία, θέσπισε το Σύνταγμα του 1817 – άρχισε να εφαρμόζεται από το 1818 -, ενώ πρωτοστάτησε και στην πώληση της Πράγας στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Η πολιτική που ακολούθησε κατά θητεία του, η οποία συμπίπτει με την έναρξη και την πρώτη φάση της Ελληνικής Επανάστασης, χαρακτηρίστηκε ανθελληνική για την καταφανή υποστήριξη της βρετανικής πολιτικής προς τους Τούρκους.

Το Περιστύλιο Μαίτλαντ χτίστηκε από τον επίσης Άγγλο στρατιωτικό μηχανικό Whitemore, έργο του οποίου είναι και τα Ανάκτορα στη Σπιανάδα.

Οι δύο είσοδοι του μνημείου αποσκοπούσαν στην εξυπηρέτηση όσων συνέχιζαν να χρησιμοποιούν τη δεξαμενή και μετά την κατασκευή του.

Η στέρνα κατασκευάστηκε το 1781 επι προνοητού Ιακώβου Γραδενίγου και ήταν η μεγαλύτερη της πόλης με χωρητικότητα περίπου 2.000 κυβικά μέτρα νερού. Ο κύκλος της βάσης έχει διάμετρο 18,8 μέτρα και ο κύκλος της οροφής 20 μέτρα σε ύψος 7,3 μέτρα από τον πυθμένα.

Στο κέντρο αυτής της υπάρχει ένα κυλινδρικό πηγάδι διαμέτρου 3,30 μέτρων το οποίο συνδέεται με τον περιμετρικό τοίχο της λεκάνης με οκτώ ακτινωτούς τοίχους που χωρίζουν την κατασκευή σε οκτώ αντίστοιχα διαμερίσματα. Τα διαμερίσματα αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους με μεγάλα τοξωτά ανοίγματα, και με το κεντρικό πηγάδι με τέσσερα πολύ μικρότερα επίσης τοξωτά περάσματα. Ο πυθμένας της στέρνας καλύπτεται από παχύ στρώμα αργίλου που εξασφαλίζει τη στεγανότητα της κατασκευής, ενώ η οροφή καλύπτεται από θολωτές κατασκευές που γεφυρώνουν τα ανοίγματα μεταξύ των διαμερισμάτων.

Στο Περιστύλιο Μαίτλαντ οι περιμετρικοί και ακτινωτοί τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από αργολιθοδομή και το κεντρικό πηγάδι από οπτόπλινθους με ισχυρό συνδετικό ασβεστοκονίαμα, και επίχρισμα από κουρασάνι, ασβέστη, άμμου και τριμμένου κεραμιδιού.

Ένα ακόμη υλικό κατασκευής, ο κίτρινος τούφος Μάλτας, μαρτυρεί τις επαφές μεταξύ των δυο τότε βρετανικών κτήσεων της Μεσογείου.

Στο εσωτερικό υπάρχει λίθινη επιγραφή με το όνομα του αρχιτέκτονα που τη σχεδίασε και επέβλεψε τις εργασίες κατασκευής, του λοχαγού μηχανικού του Ενετικού στρατού Ιωσήφ Φέρρο (Giuseppe Ferro) και το έτος κατασκευής.

Η στέρνα του Γραδενίγου ήταν ακόμα σε χρήση όταν το 1816 (το υδραγωγείο κατασκευάστηκε επί Αρμοστείας Άνταμ 1824-1832) δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Γκαζέττα των Ιονίων νήσων το ψήφισμα ευγενών Κερκυραίων για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν του Thomas Maitland.

Οι Κερκυραίοι τιμούν την άφιξη του πρώτου Βρετανού αρμοστή Θωμά Μαίτλαντ στο νησί με την επιγραφή του 1816:

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΙΣΙΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΕΠΑΝΟΔΟΥ ΕΚ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΝΙΑΣ ΘΩΜΑ ΜΑΙΤΛΑΝΔΟΥ ΩΣ ΕΥΘΥΝΤΗΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΗΣΩΝ ΙΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΑΙ ΚΕΡΚΥΡΑΙΟΙ ΑΝΕΣΤΗΣΑΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤ(ΗΡΙΩι) ΑΩΙ ΣΤ΄

Το Περιστύλιο Μαίτλαντ, λόγω της διάβρωσης είχε υποστεί φθορές και αναπαλαιώθηκε το 2004.