Ιερός Ναός Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας

Ένα μνημείο μεγάλης σημασίας στην Κασσιόπη είναι η Παναγία Κασσωπίτρα. Στη θέση της στεκόταν μέχρι τον 5ο αιώνα ένας ναός αφιερωμένος στον Κάσσιο Δία και ήταν σημαντικό μέρος λατρείας για τους παγανιστές. Η εκκλησία κατά τη διάρκεια των αιώνων θεωρούνταν θαυματουργή και η Παναγία Κασσωπίτρα θεωρούνταν προστάτιδα των ναυτικών, οι οποίοι προσεύχονταν σε αυτήν καθώς περνούσαν τα στενά της Κασσιόπης.

Παναγία Κασσωπίτρα, το θαύμα

Ωστόσο το μεγαλύτερο θαύμα έγινε το 1530, όταν η Παναγία Κασσωπίτρα έδωσε ξανά τα μάτια σε ένα αγόρι που κατηγορήθηκε άδικα για κλοπή και τιμωρήθηκε με την αφαίρεση των βοβλών του. Μετά την τιμωρία, ο νέος αναζήτησε καταφύγιο στην συγκεκριμένη εκκλησία και το βράδυ ονειρεύτηκε την Παναγία στον ύπνο του. Την επόμενη μέρα ξύπνησε με ένα καινούριο ζευγάρι πράσινων ματιών στην θέση των καστανών που είχε πρωτύτερα. Τα νέα μαθεύτηκαν σε όλο το νησί και απλώθηκαν στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Η εκκλησία καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της επίθεσης των Τούρκων το 1537 και ό, τι θεωρήθηκε πολύτιμο εξαφανίστηκε. Η Κασσιόπη σχεδόν ισοπεδώθηκε από το μένος των επιτιθέμενων . Η Παναγία Κασσωπίτρα δεν γλύτωσε την επίθεση. Σώθηκε όμως η θαυματουργή εικόνα με θεϊκή παρέμβαση. Και αν αυτό ακούγεται υπερβολικό, το πιστοποιεί ο Γάλλος Βαρόνος Blancard, όπως αυτό καταγράφεται στο σχετικό ημερολόγιο της εκστρατείας του.

Ο Βαρόνος εκείνη της περίοδο ήταν ηγέτης της Γαλλικής αρμάδας και πολεμούσε στο πλευρό των συμμάχων τους, των Τούρκων. Ο Blancard, αν και σύμμαχος των εχθρών, δεν έπαυε να είναι χριστιανός . Έτσι τρεις μέρες μετά την επίθεση, άραξε με το στόλο του έξω από το λιμάνι της Κασσιόπης, για να διαπιστώσει αν επέζησε της επίθεσης. Βρήκε την εκκλησία κατεστραμμένη.

Η σκεπή είχε καταρρεύσει μέσα στο ναό, όρθιοι απέμεναν μόνο οι τοίχοι . Η εκκλησία ήταν γεμάτη μπάζα και εντόσθια ζώων, τα τιμαλφή είχαν αφαιρεθεί και γενικά η εκκλησία υπέστη την έσχατη λεηλασία από τους Τούρκους. Όμως μια εικόνα της Θεοτόκου παρέμενε άθικτη, στολισμένη με ασημένια τάματα. Ο Βαρόνος απόρησε με αυτή την εξαίρεση που έκαναν οι Τούρκοι. Ενημερώθηκε ότι κατά τη διάρκεια της λεηλασίας, ένας Τούρκος στρατιώτης δοκίμασε να αφαιρέσει τα τάματα, αλλά όταν ακούμπησε την εικόνα τυφλώθηκε. Οι υπόλοιποι στρατιώτες δεν τόλμησαν να την πειράξουν. Ο Blancard μετά από όσα άκουσε έκανε δέηση μπροστά στην εικόνα πριν αποχωρήσει. Η θαυματουργή εικόνα στην Παναγία Κασσωπίτρα που έδωσε φως στο Στέφανο , το αφαίρεσε από τον βέβηλο που τόλμησε να την πειράξει.

Κατά τη διάρκεια των βενετικών χρόνων λοιπόν ανακατασκευάστηκε στη μορφή μιας τυπικής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα. Σήμερα τα σημάδια αυτής της διαχρονικότητας του μνημείου διαφαίνονται ξεκάθαρα. Εξωτερικά ο ναός έχει την όψη καθολικών ναών που έλαβε τον 16 αιώνα μετά την ανακατασκευή του από τους Ενετούς . Εσωτερικά φέρει βυζαντινές τοιχογραφίες του 11ου και 16 αιώνα, βυζαντινές και καθολικές εικόνες και άλλα αποτυπώματα του παρελθόντος , ενώ σε περίοπτη θέση δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, ευλογώντας τους ικέτες , όπως έκανε για τον Στέφανο.

Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της Κέρκυρας. Κάθε χρόνο 15 Αυγούστου γίνεται στο λιμάνι το πανηγύρι της Κασσιόπης με πολύ φαγητό και ορχήστρα με παραδοσιακά κερκυραϊκά τραγούδια.