Με απαρχή τα χρόνια της Ενετοκρατίας, δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν ανεμόμυλοι σε πολλά σημεία του νησιού της Κέρκυρας.
Ένας εξ αυτών, ήταν και ο εντυπωσιακός και πανέμορφος ανεμόμυλος που συναντά κανείς σαν περιηγηθεί στο άκρο της Γαρίτσας, στην ομώνυμη περιοχή Ανεμόμυλος.
Το θέαμα που αντικρύζει κανείς βέβαια στο σήμερα είναι το κτήριο που κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα σχέδια του αρχικού κτηρίου που βρίσκονταν κάποτε περίπου στο ίδιο σημείο.
Μπορεί για εμάς να είναι ένα κόσμημα για τη περιοχή, όμως πίσω στο χρόνο, ο ανεμόμυλος είχε περίοπτη θέση στις ζωές των κατοίκων της Κέρκυρας για τη χρηστική του λειτουργία, καθώς οι ποσότητες σιτηρών που άλεθε εξυπηρετούσαν τις ανάγκες τους, για χρόνια.
Οι αναφορές στον ανεμόμυλο
Δεν είναι λίγα τα βιβλία που περιγράφουν τη ζωή του τότε στο νησί της Κέρκυρας. Οι περιοχές της Παλαιόπολης, το αρχαιότερο προάστιο της πόλης, η σημερινή Γαρίτσα αλλά και περιοχές όπως το Κανόνι της Κέρκυρας, ξεχωρίζουν για τη σημαντικότητα τους και πολλά εκ των γεγονότων που συνέβησαν και καταγράφηκαν στα βιβλία της εποχής.
Ένα από τα παραδείγματα αυτού, έχει καταγραφεί και στις μαύρες σελίδες της ιστορίας, με τον πόλεμο που άλλαξε κατά πολύ την εικόνα των πόλεων. «Οι βόμβες χτύπησαν αυτή τη φορά το προάστειο Ανεμόμυλος με ανθρώπινα θύματα και ζημιές» κατέγραψαν τότε στην αναφορά σχετικά με τους πολυαίμακτους βομβαρδισμούς των Ιταλών και ύστερα των Γερμανών έναντι της ανοχύρωτης πόλη της Κέρκυρας από τον Νοέμβριο του ‘40 έως τον Απρίλιο του ’41.
Οι αναφορές βέβαια στην ευρύτερη περιοχή Ανεμόμυλος υπάρχουν και σε έγραφα κα χάρτες που χρονολογικά ανήκουν στον 17ο αιώνα. Ο μύλος ή “Molino” όπως έχει καταγραφεί, ξεχώριζε έναντι των άλλων ανεμόμυλων για τη θέση, το ύψος και το ότι ήταν ορατός σε μεγάλη απόσταση και από τη ξηρά και από τη θάλασσα.
Το τότε κτήριο όμως εγκαταλείφθηκε και με τα χρόνια, παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων ερημώθηκε παντελώς.
Πάραυτα το γεγονός αυτό αποτέλεσε και αφορμή για τη δημιουργία ενός πολύ γνωστού ποιήματος που μας χάρισε ο μεγάλος επτανήσιος ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, ο οποίος έγραψε το παρακάτω.
Ὁ κόσμος εἶναι πλανερὸ μαγνάδι
Κεντισμένο μὲ ρόδα καὶ μὲ βάγια,
Μὲ ἥλιους καὶ μ’ ἄστρα, ποῦ τὸ ἀπλόν’ ἡ Maya
Ἀπάνου ’ς τῆς ἀλήθειας τὸ σκοτάδι.
Σ’ ἀγαπούσαμε τόσο, ἔρμο ρημάδι
Γιατὶ στὴ μέση ἀπ’ τῆς ζωῆς τὰ μάγια
Στὴν ψυχή μας φανέρονες τὴν ἅγια
Τοῦ θανάτου θωριά, τὸν κρύον ᾍδη,
Τὸ τίποτα· καὶ ἀνήξερα στὰ βάθια
Τοῦ εἶναι μας ἐξύπναες μιὰ λαχτάρα
Νὰ γλυτώσουμε ἀπ’ ὅλα μας τὰ πάθια,
Τὴν πικρὴ νὰ ξορκίσουμε κατάρα
Τῆς ζωῆς, καὶ νὰ μποῦμε μονομίας
Στ’ ἄδυτα τῆς θεϊκῆς ἀνυπαρξίας.
ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ | Λορέντζος Μαβίλης 1895
Η ανακατασκευή του ανεμόμυλου και η σημερινή του εικόνα
Το 1998 ύστερα από χρόνια εγκατάλειψης του παλιού ανεμόμυλου που βρίσκονταν περίπου στο ίδιο σημείο, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένας πανομοιότυπος μύλος από το Λιμενικό Ταμείου Κέρκυρας.
Η εμβληματική του εικόνα, ξεχωρίζει στη περιοχή και διατηρεί την μορφή που είχε στο παρελθόν ο χάρτης του νησιού, σε μια νέα εκδοχή που δεν παύει να μας θυμίζει την ιστορία αιώνων και να μας συνδέει με τις παραδόσεις μας και τα κτίσματα που έκαναν αυτό το παραθαλάσσιο προάστιο άξιο αναφοράς.
Ο Ανεμόμυλος και η ευρύτερη περιοχή είναι ιδανική για να την περπατήστε, όλες τις εποχές του χρόνου, ενώ το καλοκαίρι γεμίζει από λουόμενους όλων των ηλικιών που αναζητούν ανάσα δροσιάς περιστοιχισμένοι απ’ άκρη ως άκρη, από τα ομορφότερα σημεία του νησιού.
Πηγή
Ίδρυμα Kώστα και Eλένης Oυράνη (1990) Tα ποιήματα
Λορέντζος Μαβίλης Τα έργα του Λορέντσου Μαβίλη (1922) Ἀνεμόμυλος
Αθανάσαινας Γιώργος Α. (1943) Ιστορία από τα αρχεία των Εμπόλεμων. σελ.75
Σουρτζίνος, Χ. Γιώργος (2008) “Τοπωνύμια γλωσσικές μαρτυρίες στην ιστορική διαδρομή της Κέρκυρας”σελ.38-39
Σχόλια